Ոսկրերի կոտրվածքներ. ախտորոշման և բուժման ընդհանուր սկզբունքները
15.07.2023
Ոսկրի՝ արտաքին ուժի ազդեցությամբ առաջացած ամբողջականության խախտումը կոչվում է կոտրվածք: Պայմանավորված տեղաշարժի բնույթով, մեծությամբ, բեկորների միջև գծի ձևով և այլ գործոններով՝ կոտրվածքները տարբեր են լինում: Ըստ վնասվածքի առաջացման մեխանիզմի՝ կոտրվածքները կարող են առաջանալ ինչպես ուղղակի, այնպես էլ անուղղակի ուժի ազդեցության հետևանքով:
Դասակարգումը
Պայմանավորված վնասված հատվածով՝ տարբերում են բազկոսկրի, ազդրոսկրի, մեծ ոլոքի և այլ ոսկրերի կոտրվածքներ:
Եթե մաշկի ամբողջականությունը խախտված է, և կոտրվածքը հաղորդակցվում է արտաքին միջավայրի հետ, ապա այն բաց է: Եթե մաշկը վնասված չէ, ապա կոտրվածքը փակ է:
Ախտորոշումը
Տարբեր կոտրվածքների դեպքում՝ պայմանավորված դրանց տեղակայմամբ և ոսկրի բնույթով, կլինիկական նշանների արտահայտվածությունը կարող է տարբեր լինել:
Սակայն կան ընդհանուր ախտանիշներ, որոնք բնորոշ են կոտրվածքների մեծ մասին: Դրանց իմացությունն օգնում է ճշգրիտ ախտորոշմանը:
Զննելու և շոշափելու ժամանակ հայտնաբերվում են.
- ուռածություն. վնասվածքի շրջանում ուռածությունն արյունազեղման հետևանք է,
- տձևություն և կարճացում. վերջույթը կարող է դեֆորմացվել բեկորների տեղաշարժի հետևանքով,
- ֆունկցիայի խանգարում. հիվանդը չի կարող օգտագործել վերջույթը, ակտիվ շարժումներն անհնար են կամ` խիստ ցավոտ,
- շոշափում. այն խիստ ցավոտ է կոտրվածքի շրջանում, մոտակա հոդերում պասիվ շարժումները նույնպես ցավոտ են և սահմանափակ: Հիվանդը խնայում է վերջույթը և այլն,
- վերջնական ախտորոշումը ճշգրտվում է պարտադիր երկու պրոյեկցիաներով կատարված ռենտգենաբանական հետազոտմամբ:
Կոտրվածքների բուժումը
Պայմանավորված այն ժամանակով, որն անցել է կոտրվածքը ստանալու պահից՝ բուժումը բաժանվում է երկու հիմնական փուլերի՝ անատոմիական և ֆունկցիոնալ:
Անատոմիական փուլը սկսվում է վնասվածքը ստանալու պահից և շարունակվում է մինչև ոսկրային կոշտուկի ձևավորումը, այսինքն՝ վնասված հատվածի ամբողջականության վերականգնումը:
Ֆունկցիոնալ փուլը սկսվում է բեկորների սերտաճումից հետո: Այն համընկնում է գիպսային անշարժացումը վերացնելու ժամկետին և շարունակվում մինչև հիվանդի աշխատունակության ամբողջական վերականգնումը:
Չնայած վիրահատական միջամտությունների բուռն զարգացմանը՝ կոնսերվատիվ անշարժացման եղանակներն առանձնահատուկ տեղ ունեն օրթոպեդա-վնասվածքային հիվանդների բուժման գործում:
Բուժական նպատակով անշարժացումն իրականացնելու համար օգտագործվում են արագ կարծրացող գիպսային բազմազան կապեր, տարբեր օրթոպեդիկ հարմարանքներ և փափուկ անշարժացման միջոցներ: